Gözler, sosyal iletişimimizde yüzde ilk baktığımız anatomik alan. Karşılıklı etkileşimlerimizde gözlerden temel duygularımız hakkında bilgi ararız. Aslında birinin gözlerine baktığımızda beyinin ilgili bölgeleri harekete geçerek karşımızdaki işiyi tanımlamaya ve duygularını anlamaya başlar. Bunun yanı sıra güzellik algımızda çalışır. Bu nedenle bir yüzün güzellk algısında herhangi bir yüz bileşeninden daha fazla gözler öne çıkmakta.
Göz ve çevre dokuların estetik problemleri her yaş gurubunda ve cinsiyette sıklıkla karşı karşıya kaldığımız problemler arasında yer almakta. Bu problemlerin varlığı yüzü tanımlamamızı, duygu ve estetik çekicilik algımızı etkilemekte. Örneğin göz altında oluklanma ve aşırı ödemi olan kişiyi üzüntülü, yorgun hatta yaşlı olarak algılamamız gibi. Bu nedenle son yıllarda göz ve çevre dokularında yaşanan problemler artan bir ilgi görmekte. Bu alanın estetik problemlerinde çözüm seçenekleri önemli ölçüde geliştirildi. Estetik cerrahi uygulamalar, lazer tedavileri, dolgu ve otolog yağ enjeksiyonları bu problemlerin çözümünde başarı ile kullanılmakta.
Gözlerin alt çevre dokularında yaşanan estetik problemlerin tanımı ve yapılması gereken yöntem/yöntemlerin seçimi için doğru bir algoritmaya ihiyacımız var.
Göz altında gözlemlediğimiz estetik deformiteleri basitçe hatırlayacak olur isek;
- Tear trough-Ağlama oluğu deformitesi; yapısal yada yaşlanmaya bağlı olarak göz iç kısından başlayarak aşağı dışa doğru oblik uzanan oluklanma. Bu alanda orbicular kasın altında yer alan ve kası palpebral ve oblik olarak ayıran "tear trough ligamentin" üzerinde yer almakta.
- Palpabromolar groove; yapısal yada yaşlanma sürecine bağlı olarak göz alt-dış kısmında gelişen oluklanma.
- Anteromedial cheek deficiency; yanak ön-iç kısmında doku yetersizliğine bağlı volüm kaybı
- Göz altı torbalanması
- Malar bag-malar festoons; göz altında yanaklara doğru gelişen torbalanma
- Yanakların aşağı ve içe düşmesi
- Alt göz kapağında sarkma
Yukarda tanımlanan bu deformitelere bakıldığında aşağıdaki nedenleri görmekteyiz;
- yaşlanmanın kemik aşınması yada yapılsal kemik deformiteler; yüzün anatomik estetik yapısını sağlayan kemik defromiteleri göz altı estetiğini önemli ölçüde etkilemekte. Aşağıdaki resimde görüldüğü gibi göz çevresi kemikleri, üst çene kemiği olan maxilla ve burun boşluğu önemli ölçüde değişmektedir. Örneğin maxillar kemikte göz altında azalma göz altında koyu halka görünümüne ve göz altı torbalanmalarına neden olmakta. Göz çevresi orbital kemiğin aşınması ile bu alanın genişlemesi göz altında ağlama oluğuna neden olmakta.
- Deri altı yağ-destek dokuların azalması-atrofisi ve aşağı yer değiştrimesi; yaşlanma ve yapılsal özellikler ile göz altı yağ dokusunda kalınlık, volüm ve dağlım değişmektedir.
Deri ve deri altı destek dokuları bir arada tutan ligament ve bağların zayıflaması ve yerçekimi etkisiyle dokuların aşağı yer değişiminden kaynaklanan katlanmalar-bulgingler. Tüm yüzde yer alan bu ligamentleri göz altındada görmekteyiz. Bunlar kemik üzerindeki periostal zar dokudan başlayarak deriye kadar uzanmakta. Deri altı yağ ve destek dokuları estetik kompartımanlara ayırmakta. Güçlü yapıları ile estetik ünitleri yüzde olması gereken anatomik alanlarda tutmakta. Göz altında aşağıdaki temsili resimde olduğu aşağıdan yukarı doğru başıca 2 ligament görmekteyiz. "Zygomatico-cutaneous ligament (ZCL) ve "Orbicularis retaining ligament (ORL). ZCL göz dış kısmında zygomatik kemik arkının alt sınırından başlayarak konkav bir yapu ile göz iç kısmına uzanmakta. ORL ise göz çukurunun alt sınırından göz iç kımsından başlamakta. Bu alanda "Ağlama Oluğu-Tear trough ligamnet-TTL" olarak tanımlanmakta. Ortaya yaklaştığında dışa doğru 2 ye ayrılarak dışa doğru devam etmekte. Zamanla bu ligamentlerin zayıflaması ve boylarını uzaması ile anatomik kompartımanlardaki yağ-destek dokuları bu ligamentler üzerinde katlanarak yer değiştirmekte. Buna bağlı olarak göz altında torbalar, ağlama oluğu, palpebromalar katlantı, balar beg defromitesi gelişmekte.
Alt göz kapağında bulunan orbikülaris kasının aşırı kasılması-kontrasiyonu alt göz kapağında kirpik komşuluğunda 4 mm den kalın olmayan bir katlantıya neden olmakta. Bu katlantı altında yalnacı bir ağlam oluğu gelişmekte. Bu problemlerde bu alana uygun dozlarda yapılacak botulinum toksin yeterli olmaktadır. Bu kasın aşırı kasılması göz altında deride aşırı kırışılıkların gelişmesinde diğer bir nedendir. Bu kasın aşırı gevşek olmasıda göz altı estetiğini etkilemekte.