Tüm cilt tiplerinde ve yaş gruplarında cilt gençleştirme amaçlı kullanılabilecek bir kimyasal peeling programı geliştirilmiştir.
Bu program farklı kimyasal peeling ajanlarının artan konsantrasyonlarda cilde kullanılması prensibi üzerine kuruludur. Üst üste kullanılması ve kimyasal peeing ajanın konsantrasyonunun arttırılması şeklinde uygulandığı için ilerleyici, artan anlamında "progresive" kimyasal peeling denilmektedir.
Bu programda hastanın ırksal özellikleri ve cilt tipine göre değerlendirilmekte, skorlama yapılmakta.
Yüzde mevcut ince çizgiler ve kırışıklıklarar bakılmakta. Bunların dinamik, fotoyaşlanma, çaprazlaşan ince çizgiler olmasına ve yüzde oranlarına göre skorlama yapılmakta.
Derinin yapısal özelliklerinki değişimlere bakılmakta. Aşağıdaki skorlama yapılmakta.
Deride lezyonlara ve sayılarına bakılarak aşağıdaki gibi skorlanmakta.
Toplam skor çıkarılır.
Toplam skor 1-9 arasında ise mikrodermabrazyon ile birlikte cilt bakım programları
Toplam skor 10-19 arasında ise bunlara ek olarak Jassner peeling
Toplam skor 20-29 arasında ise bunlara ek olarak TCA, Retinoik asit peelingler
Toplam skor 30 dan fazla ise Fenol ve lazerler yapılabilir.
Cilt gençleştirmede hatta akne gibi cilt problemlerinde kullanılan progresif kimyasal peeling steplerden oluşmakta.
Progresif peeling; kimyasal peeling ajanının artan konsantrasyonlarda yada farklı kimyasal peeling ajanlarının aynı seansta katmanlar halinde uygulanmasıdır. Bunun için peeling solüsyonları geliştirilmiştir. Bunlar hastanın cildinin cevabına göre sırası ile 4 katman şeklinde uygulanırken bazı hastalarda erken klinik cevap alındığında 1-2 katman yeterli olmaktadır.
Progresif Peeling Uygulaması
Yukarıda anlatıldığı gibi hasta cilt yapısı ve problemleri değerlendirilmekte. Skorlaması yapılarak kullanılacak yöntemler belirlenmekte.
I. Basamak
İlk olarak hastada iç ve dışsal kaynaklı deri yaşlanma sürecinde asıl neden olan serbest oksijen radikallerinin oluşumunu engelle. Sigara kullanımı Güneş Rafine şeker tüketimiII. Basamak
Hastanın günlük deri bakım ürünleri düzenlenmekte; temizleyici granüller, AHA tonikler, vitamin A, E ve C içeren bakım ürünleri gibi.III. Basamak
İlk iki basamak devam ederken hastaya glikolik asit ile peeling ve mikrodermabrazyon uygulanmakta. Bu uygulamalar 2-4 haftada bir kez tekrarlanmakta. Hastanın ırksal özelliklerinden kaynaklanan ve cilt tipine göre bu uygulamalar aşağıdaki devam ettirilmekte. Caucasain ırklarda 4-6 hafta Akdeniz ırklarında 8-10 hafta Asya/Hint ırklarında 12-14 hafta Afro-amerikan ırklarında 16-24 hafta IV. Basamak Orta düzeyde deri yaşlanma süreçlerine bu üç basamağa progresif peeling eklenmekte.V. Basamak
İleri düzeyde deri yaşlanma süreçlerinde ise lazer ve fenoller eklenmekte.
Progresif peelingde Jessner solüsyonu, salisilik asit, TCA ve fenol düşük konsantrasyonlarda kullanılmaktadır.
Alışık olduğumuz yüksek TCA konsantrasyonu yerine düşük TCA tercih edilmektedir. Bunun nedeni fenol homojen bir penetrasyon göstermekte ve peeling etkisini kendi kendine stoplanmakta ancak TCA böyle değil. TCA uygulama alanında deriye penetre olurken heterojen davranmakta ve bazı alanlarda istenmeyen derinliklere inmekte "hot spotlar" gelişmekte. Bu istenmeyen hot spotlar konsantrasyon azaldıkça azalmaktadır.
Bu nedenle 45%,35%, 25%, 15% hatta 7.5% TCA konsantrasyonları kullanılmakta. Bu düşük konsantrasynlarda daha fazla katlar kullanılmakta. Ne kadar fazla kat o kadar fazla derine etki anlamına gelmekte. Örneğin % 15 TCA ile çok katlı uygulama 1-2 kat 30% TCA aynı etkiye sahip.
Klinik sonuç için frosting ve bunun kaybolma zamanıda önemidir. Örneğin orta frosting 5 dakikada kaybolurken derin frosting 10 dakikada kaybolmaktadır. Eğer 15 dakikadan fazla sürüyor ise burada dikkatli olunmalıdır.
TCA peeling solüsyonun uygulanması sonrası hızla solüsyonun buharlaşması TCA nın deri yüzeyinde kristalize olması anlamına gelmektedir. Bu peeling sırasında yanmanın durması ile sonuçlanmakta ancak peeling de durmakta. Bu nedenle solsyon ilk uygulandığında hemen fan uygulanmamalıdır.
Salisilik asit kullanıldığı için salisilizim gelişme riski önemlidir. Risk; geniş yüzeye peeling uygulanması, % 20 den fazla yüzey, salisilik asitin çok katlı uygulanması, deri yüzeyinde uzun süre kalmasından kaynaklanmaktadır. Salisilizimde 8-12 saat sonra bulantı, kusma, kulakta çınlama olmakta. Bundan korunma amaçlı ilk gün 6-8 bardak su içilmelidir.
Hastanın yüzü yıkanır, alkol ve aseton ile dezenfeksiyon ve degreasing yapılmakta.
Sonra modifiye Jessner solüsyonu steril gaz pedler ile alından saç sınırından başlanarak sürülmekte. Sonra yanaklar, yüzün orta kısmı, çene, burun ve dudaklara uygulama yapılmakta. Hastanın yanma şikayetine göre ve orta düzeyde eritem gelişene kadar 3-4 kat uygulama yapılmakta.
Olması gerektiği kadar bir eritem gelişmedi ise Jessner solüsyonuna son verilir. TCA 7.5% ve salisilik asit 2% solüsyon uygulanır. Yine 3-4 kat uygulama yapılarak eritem olana kadar devam edilir.
Yine eritem ve blaching gelişmediğinde ise TCA 15% ve salisilik asit 3-4 kat uygulanmakta. Eritem ve blanching gelişmesi beklenmekte, gelişen blanching 10-15 dakikada kaybolmakta.
Yine eritem gelişmedi ise Yüksek doz retinoid (retinyl propionate 10%) 1 yada 2 kat gaz ped ile uygulanır. Bunun uygulanmasında Wood’s lamp kulanılabilir. (retinoid UV altında floresan vermekte, bu retinoid tüm yüze uygulamsının takibinde kullanılmakta). Böylece progresif peeling sonlandırılmakta.
Progresif Peeling Sonrası
Peelingden 4-6 saat sonra hastanın duş alması ve yüzünü yıkaması istenmekte.
Hasta ilk gün 4-6 bardak su içmekte.
1. gün sonra losyon bazlı nemlendirici ve sunblock kullanılabilir.
2-3 günlerde deride soyulma-deskuamasyon saç sınırı ve ağız çevresinde başlamakta bu aşamada aloe vera ve vazelin içeren nemlendiriciler kullanılmakta. Soyulmaya hastanın müdahale etmesi istenmez. Gündüz mutlaka sunblock kullanılması istenir.
7-8 günlerde pigmentasyon önleyici-blanching krem kullanılmaya başlanır.
Hastanın eğer derisi kalın ve yağlı ise daha agresif bir peeling uygulanmakta. Bunda algoritma aynı sadece Jessner solüsyonundan sonra TCA 10%, salisilik asit 4% ve fenol 1% yada TCA 20%, salisilik asit 8% ve fenol 2% tercih edilmektedir.